فکت چک | Fact-Check

در میان انبوه فواید فضای مجازی اما گسترش اطلاعات نادرست و فریبکاری (misinformationand hoaxes) به خصوص با اتکا بر رسانه های اجتماعی در حال افزایش می باشد. پیش از این روزنامه نگاران در برابر مسائل بزرگ و چندبعدی از روزنامه نگاری تحقیقی و دقیق (investigative and precision journalism) بهره می بردند و نتایج تلاش های خود را در رسانه های بزرگ منتشر می کردند. اما در فضای گسترده سایبری دیگر آن سنت های قبلی حاکم و البته کارا نیست. {هر چند بنای اصلی جریان های امروزین بر روی دوش تخصص های بنیادین گذشته باشد.}
اَشکال جدید داستان سرایی (storytelling) با جذابیت های چند رسانه ای، جعل عمیق (deepfake) و انواع تولید و تحریف عمدی پیام (disinformation) منجر به اغتشاش اطلاعاتی شود که روزنامه نگاری نوین را ملزم به بهره گیری از ابزار، روش و نیروی انسانی خاص می کند.
فکت چکینگ و راستی آزمایی سعی در پالایش محیط اطلاعاتی از هرگونه گمراهسازی عمدی و سهوی دارد تا از حوزه عاطفی، شناختی و رفتاری کاربران محافظت کرده و نسبت به فریفته شدن آنان از سوی جریان های سوءاستفاده گر، منفعت طلب یا هیجان طلب و حتی شوخ داخلی و خارجی جلوگیری کند.