بررسی فرایندهای رسانه‌ای ضروری برای مقابله درست با ناهنجاری بدحجابی

محمد لسانی، مدرس رسانه در گفت‌وگو با قدس می‌گوید: امروز در مسئله مواجهه با برخی آشفتگی‌های فرهنگی نظیر حجاب، مأموریت محوری نهادهای متولی فرهنگ و نظم اجتماعی، عدم انحراف از تکالیف است. در جنگ شناختی یکی از محورهای عملیاتی، تلاش برای انحراف مجموعه‌ها و تغییر اولویت‌هاست. پس هر دستگاهی باید در مأموریت خودش توجه ویژه آمیخته با پیوستگی و رضایت را ایجاد کند. بی‌توجهی به این مسئله سبب می‌شود اصل فراموش شود و فرعیات جای آن را بگیرند. رهبر معظم انقلاب در دیدار با مردم اصفهان سه‌گانه؛ همدلی، هم‌نفسی و هم‌افزایی را مورد تأکید قرار دادند. این سه‌گانه باید برای مردم، دستگاه‌ها و نهادها مسئول‌محور باشد. وی تأکید می‌کند: جداسازی نظام از عقبه اجتماعی و ایجاد افتراق بین مردم و حاکمیت، همان سیاست‌گذاری انجام شده در جنگ شناختی است که ما با آن دست وپنجه نرم می‌کنیم. همدلی، هم‌نفسی و هم‌افزایی موجب انسجام جامعه می‌شوند و البته تلاش دشمن برای تخریب انسجام ملی، دارای جنبه‌های گرایشی و بینشی است. وی ادامه‌ می‌دهد: از جنبه بینشی این را باید بدانیم که همه مردم ایران به عنوان برادر و خواهر در کنار هم هستند. جنبه گرایشی اما به استدلال‌ها و جنبه‌های مربوط به شناخت بر‌می‌گردد. این دو محور هدف هجوم دشمن است به عنوان مثال عده‌ای به دنبال پر رنگ کردن دوگانه ایرانی- عربی هستند. آن‌ها که می‌گویند ما نمی‌خواهیم پوشش اعراب را بپوشیم و باید مثل اجداد آریایی‌مان باشیم به دایره‌المعارف بریتانیکا نگاهی بیندازند. قدیمی‌ترین تصویر زن ایرانی در دیوارنگاره‌های تاریخی با پوشش کامل و حجاب است. 

معیارهای متمایزکننده جامعه ایرانی

  لسانی می‌افزاید: وظیفه مخاطبان اجتماعی همزمان با ورود مسئولان به حفاظت از ارزش‌های اجتماعی را با توجه به جامعه دیندار ایرانی باید تعریف کرد. نیروهای حافظ امنیت انتظامی فراجا از ۲۶ فروردین مسئله حفاظت از ارزش‌های اجتماعی را آغاز کرده‌اند. این مسئله را نباید فراموش کنیم که در جامعه ایرانی ارزش‌های دینی در آن نهادینه شده است و این مسئله حتی در گروه‌هایی که به‌تازگی ظهور کرده‌اند و پیش از این پررنگ نبوده‌اند به چشم می‌خورد. اگرچه این گروه‌ها شاید در ظاهر و در پوسته رفتاری خود معتقد نباشند، اما در مناسبت‌های مختلف از خود رفتارهای اعتقادی نشان می‌دهند. مثلاً در ماه رمضان و یا در ماه محرم و سالگردهای مذهبی حاضر می‌شوند. این نشان‌دهنده آن است که بطن جامعه ایرانی دین‌مدار و معتقد است و این غیر قابل انکار است. در دیگر نقاط جهان نیز این مسئله مشهود است. مثلاً در ایالات متحده اگرچه یک پوسته غیردینی به نمایش گذاشته شده است اما رفتارهای مذهبی با قوت وجود دارد.

جریان معاند فهمی از جامعه ایرانی ندارد 

این کارشناس ارشد رسانه ادامه می‌دهد: کسانی که قصد دارند از جامعه ایرانی تصویری غیرحقیقی، سکولار، غیرمذهبی و منفعت پرست ارائه دهند، به یقین فهم درستی از آن ندارند. در پیمایش‌های مختلفی که صورت می‌گیرد و همین‌طور، دیتا ماینینگ‌هایی که روی تولیدات کاربران مجازی اتفاق می‌افتد و پژوهش‌های اجتماعی مبتنی بر داده‌های موجود، به ما اثبات می‌کند جامعه ایرانی دین‌مدار است و این در همه عرصه‌ها نمایان است.   

نیاز به کنترل مجاری فرهنگ‌ساز 

این تحلیلگر مسائل فرهنگی ادامه ‌می‌دهد: دستگاه‌های مسئول انضباط اجتماعی کشورمان باید روی بسترها و زمینه‌های بروز ناهنجاری‌هایی نظیر بدحجابی کار کنند. یعنی به سراغ مهار و کنترل مراکز تولید و پمپاژ بی‌حیایی بروند. بخشی از این مجاری مربوط به واردات البسه نامتعارف و همچنین تولید و عرضه آن‌هاست. در پوشش مردانه و زنانه متأسفانه شاهد گسترش لباس‌های پاره و اندام‌نمای ضدعرفی هستیم. این مجاری فرهنگی قابل کنترل است. مجاری فرهنگی، تقویت انگاره‌های فرهنگی را برعهده دارند.

نیاز فرهنگی به زنجیره سیاست‌گذاری 

وی معتقد است: در چنین شرایطی، شبکه‌های ماهواره‌ای و مجازی نیاز به پالایش ویژه دارند. متأسفانه در دستگاه‌های فرهنگی در این دو محور مانده‌ایم؛ پایش و پالایش وضعیت فرهنگی و اجتماعی بسیار مهم هستند و در کنار این دو باید به اقدام‌های ایجابی، تولید انبوه محصولات فرهنگی و هنری، عرصه و انگاره‌سازی توجه ویژه داشت. ما در دستگاه‌های فرهنگی و انضباطی شاهد توقف در حوزه سلبی پایش و پالایش هستیم و مردم احساس می‌کنند الگوی مناسبی ندارند. حل این مشکل در دستگاه‌های فرهنگی ما نیاز به زنجیره سیاست‌گذاری در چند حوزه دارد.